Mahkemelerce, çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişi incelemesi yaptırılmakta ve yasada “Hâkim, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendirir.” denilse de uygulamada bilirkişi raporunda bildirilen mütalaa genellikle sonucu belirlemektedir.
Bilirkişi raporuna itiraz:
Taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, itirazda bulunarak raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler.
Mahkeme itiraz üzerine bilirkişiden ek rapor alabileceği gibi yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla tekrar inceleme de yaptırabilir.
Tarafların bilirkişi raporunun tanziminden önce veya sonra haricen dava konusu hakkında uzmanından bilimsel mütalaa alması ve bu mütalaayı dosyaya sunması mümkündür. Uzman görüşü bilirkişi raporu hazırlanmadan önce dosyaya ibraz edilirse raporu hazırlayacak bilirkişi bu mütalaayı da dikkate alarak rapor hazırlamak, uzman mütalaasının aksi yönünde görüş bildirecekse de sebeplerini açıklama zorunda kalacaktır.
Bilirkişi raporunun tanziminden sonra ise raporun aksi yönünde görüş bildiren haricen temin edilmiş bir uzman mütalaası yeni bir bilirkişiye dosyanın gönderilmesi yolunda önemlidir. Çünkü itiraz edilen raporun aksini söyleyen bir uzman mütalaası çelişki yaratacak ve dosyada bu çelişkinin giderilmesi için tekrar yeni bir bilirkişiye başvurulması kuvvetle muhtemel olacaktır.
