Ceza Mahkemesinde Nasıl Beraat Edilir?

597fd23_o

     Ceza hukukunda her suç tipinin kendine özgü delil değerlendirme şekli ve mahkumiyet kriterleri vardır. Bunlar kitaplarda açıkça önünüze konulan, herhangi bir hukukçuya, avukata sorup cevabını alabileceğiniz şeyler değildir. Sürekli okumayı, ceza mahkemelerinin o suç tipindeki beraat ve mahkumiyet kararlarına, İstinaf ve Yargıtay uygulamalarına tümüyle hakim olup bir anlayış geliştirmeyi gerektirir.

       Ceza mahkemesinin sanığın yargılandığı suç türünde hangi durumlarda beraat, hangi durumlarda ise mahkumiyet kararı verdiğiniberaat kararı alabilmek için hangi noktalara odaklanılması, hangi delillerin toplanması gerektiğini bilmeyen, mahkemenin ilgi alanını etkilemeyen konularda veya sadece teorik savunma yapan bir ceza avukatının gayreti, böbreklerinden rahatsız olan kişinin ısrarla akciğerlerine tedavi uygulamaya çalışan veya karnına masaj yapmakla yetinen bir doktorunkinden farksızdır. Tıpta teşhis tedavinin yarısıdır.”derler. Bu söz ceza hukukunda da aynen geçerlidir; Doğru savunma yapabilmek için önce sorunu doğru tespit etmeniz gerekir. Eğer sanık yahut sanık yakını olup da mahkeme salonunda avukatınızın savunması sırasında hakimin ilgisiz kaldığını, sık sık avukatınıza müdahale ederek bir an önce duruşmayı bitirmek istediğini, hatta avukatınızla “konuyla ne alakası var” babında tartıştığını gözlemlediyseniz ne demek istediğimi anlamanız kolay olacaktır.

        Konuyu uygulamada avukatların en çok zorlandığı, nasıl savunma yapacağını bilemediği suç türlerinden cinsel suçlar üzerinden örneklerle izah etmeye çalışacağım. Ancak hangi suçtan yargılanıyor olursa olsunlar her sanık açısından aşağıda vereceğim bilgilerin yol gösterici olacağına ve ciddi fayda sağlayacağına eminim.

       Cinsel suçlarda delil değerlendirmesi nasıl yapılıyor? Mahkeme neye göre mahkumiyet veya beraat kararı veriyor, hangi noktalara bakıyor? “Biraz” anlatalım. 

1. Olayın adli makamlara intikal şekli ve zamanı;

       Olay sıcağı sıcağına, mağdurun veya ailesinin şikayeti üzerine mi, yoksa çevrede çıkan söylenti yahut husumet sonucu mu adli makamlara intikal etmiş? Olay adli makamlara geç intikal etti ise; şikayette gecikmenin nedeni  sorgulanır, makul bir nedeni varsa araştırılıp bulunmalıdır. (Gecikme ancak aile içi cinsel istismarda makul karşılanabilir, yine olay tarihinde 15 yaşın altında olan mağdurlar açısından gecikme hususu aile içi istismar kadar olmasa da makul karşılanır ancak yine de mahkemece araştırılır, göz ardı edilmez.)

2. Olayın gerçekleştiği yer suçun işlenmesine elverişli mi?

       Örneğin nitelikli cinsel saldırı veya çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçunda olay yerinin fiziksel özellikleri bakımından suçun işlenmesine uygun olup olmadığı; çevreye uzaklığı, eylemin çevreden görülüp görülemeyeceği, mağdur bağırsa, dirense seslerin duyulup duyulamayacağı suça konu eylem açısından sanığın nüfuz ve hakimiyet tesisine elverişli olup olmadığının belirlenmesi, gerekirse mağdur da refakate alınıp keşif yapılması gerekir.

3. Suçlamanın tıbbi deliller, hastane raporları ile doğrulanıp doğrulanmadığı;

       Örneğin nitelikli cinsel saldırı veya çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçunda mağdurun vücudunda, özellikle cinsel bölgesinde olayı doğrulayan tıbbi bulgular, darp-cebir izleri, sıyrıklar, ekimozlar, sanığa ait dna örnekleri mevcut mu? Mağdur şikayette bulunduğunda üstü başı perişan halde mi, kıyafetlerinde zorlamaya ilişkin bulgu (yırtılma, kopma) çamaşırında dna örneği (sperm, kan, tükürük vs.) var mı? Aynı şekilde sanığın vücudu ve kıyafetlerinde olayı doğrulayan tıbbi bulgu var mı?

4. En önemli kriter; Mağdurenin anlatımları aşamalarda istikrarlı ve hayatın olağan akışına uygun mu?

           Cinsel suçlar genellikle dört duvar arasında gerçekleşen ve tanık bulunması zor suçlardan biridir. Bu nedenle mağdurenin iffetini ortaya atarak durup dururken böyle ciddi bir iddiada bulunmayacağı kabul edilerek diğer suçlara oranla mağdure beyanına daha fazla değer verilir. Hatta mağdurenin dosyadaki tüm anlatımları detaylı, tutarlı ve hayatın olağan akışına uygun ise başka bir delille doğrulanmasa da sanığın mahkumiyetine esas alınabilir. Bu nedenle Mağdurenin aşamalarda (karakolda, savcılıkta, duruşmada) birbiriyle tutarlı olmayan ve çelişen beyanları mevcutsa (iddiaları tıbbi deliller ve tanık anlatımları ile de doğrulanmıyorsa, sanık da başından beri inkara yönelik savunmada bulunduysa) sanığın beraat etme ihtimali yüksektir. Aksi durumda da mahkum olma ihtimali yüksektir. Bu nedenle cinsel istismarda mağdurenin ifadesi kural olarak bir kez alındığından mağdurenin dinlendiği duruşmada sanık avukatının performansı, mağdura sorular sorarak ifadeleri arasında çelişki yaratabilmesi hayati derecede önemlidir. Diyelim ki bu şansınızı kaçırdınız. Cinsel istismar mağduru ikinci kez dinlenebilir mi? Her dinlenilmesinde psikolojisinin daha fazla bozulacağı kabul edildiğinden mağdur çocuk kural olarak mahkemede bir defa dinlenilebilirANCAK CMK.’nın 236/2 maddesine göre maddi gerçeğin ortaya çıkartılması için zorunlu olduğu takdirde mahkeme huzuruna ikinci kez çağrılabilir ve dinlenebilir

5. Sanığın savunması:

        Mağdurenin isnatta bulunma sebebi, yani neden sanığı böyle bir şeyle suçlamış olabileceği, aralarında husumetin var olup olmadığı sanığa sorularak açıklattırılır. Sanık suçu inkar ederken mağdurenin bazı anlatımlarını doğrulayarak evet iddia edildiği gibi şöyle oldu ancak böyle olmadı gibi beyanda bulunduysa bu durum adli makamlarca sanık aleyhine değerlendirilip tevilli (kaçamaklı-dolaylı) ikrar olarak kabul edilebilir.

6. Mağdurun yaşının önem arz ettiği haller;

         Çocuğun basit veya nitelikli cinsel istismarı, reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz (çocuğa ilişkin ağırlaştırıcı neden açısından) suçlarında suç niteliğine etkisi nazara alınarak mağdurun suç tarihindeki yaşı konusunda şüphe, ihtilaf varsa ya da mağdurenin 15 ya da 18 yaşını doldurmasına kısa bir süre kalmışsa mağdureye ait doğum tutanağı getirtilip mağdurenin resmi bir kurumda doğmadığının anlaşılması halinde gerçek yaşının bilimsel biçimde saptanmasından sonra  sanığın hukuki durumunun tayini gerekir.

      Yukarıda cinsel suçlarla ilgili değerlendirme kriterlerinden “bazılarına” yer verilmiştir. Belirtilenler dışında dosyadaki suç tipine göre mahkemenin vereceği kararı doğrudan etkileyebilecek pek çok delil elde etme yöntemi ve savunma şekli mevcuttur. Diğer yandan sadece ceza usul hukukuna göre beraat ve bozma gerekçesi yapılabilecek pek çok husus vardır ki yukarıda bir tanesine dahi yer verilmemiştir.

       Özetle; Uyuşturucu madde ticareti, yaralama, öldürme, dolandırıcılık, resmi belgede sahtecilik, zimmet, kaçakçılık, özel hayatın gizliliğini ihlal, güveni kötüye kullanma v.s. hangi suçtan hakkınızda dava açılmış veya mahkum edilmiş olursanız olun yukarıda izah edildiği gibi o suça özgü onlarca değerlendirme ve mahkumiyet  kriteri mevcuttur. Mahkemeler yargılamayı gelişigüzel yapmaz. İstinaf ve temyiz gibi kanun yolu başvuruları da yine belli kriter ve kurallara göre incelenir. Eğer haksız yere yargılandığınızı veya mahkum edildiğinizi düşünüyorsanız, umutsuzluğa kapılmayın. Her suç tipine göre kendinizi savunma konusunda kullanabileceğiniz pek çok delil elde etme yöntemi ve değerlendirme kriteri vardır. Bir an önce iyi bir ceza avukatı edinmeniz ve doğru şekilde savunma yapmanız faydanıza olacaktır.

     Özgürlüğünüz değerlidir.

Ekran-Resmi-2015-09-30-13.45.30