Yaklaşık bir haftadır bazı internet sitelerinde af çıkacağına yönelik haberler yayınlanmakta ve dolayısıyla toplumda bu yönde bir beklenti oluşturulmaktadır. Af çıkacağına yönelik haberlerin kaynağı olarak da;
“Ceza İnfaz Kurumları cumhuriyet başsavcılığı yapılacak bir çalışmaya esas olmak üzere ekli listede belirtilen ceza infaz kurumlarının tüm yetişkin erkek ve genç erkek adli hükümlü ve hükümsüzlerin dosyalarının incelenmesi suretiyle mahkemelerce verilen toplam cezaları 6 yıl ve daha az olan adli hükümsüzler ile koşullu salıverilme tarihlerine 4 yıl ve daha az süre kalan adli hükümlüleri, Türk ceza kanununun 142. 149. Ve 1 haziran 2005 tarihinden önce işlenen suçlardan mülga 765 sayılı TCK’nın 491, 492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 498, 499 maddesine muhalefet suçundan ceza alanlar hariç olmak üzere tespit etmeleri isim listeleri ile eksiksiz düzenlenmiş hükümlü ve tutuklu bilgi formlarının hafta sonu da çalışılması suretiyle en geç 25 Temmuz 2016 günü 10.00 kadar gönderilme hususunda bilgi ve gereğini rica ederim.”
şeklinde Adalet Bakanlığı tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderildiği iddia edilen bir yazı gösterilmektedir.
Öncelikle iddiaya konu yazıda kapsam dışında tutulan maddeleri ele alalım;
765 sayılı TCK
491,492,493, 494 : hırsızlık ve nitelikli halleri
495 : yağma(gasp)
496 : senet yağması,
497-498 : yağmanın nitelikli halleri,
499 : adam kaldırmak sureti ile yağma
5237 Sayılı TCK.
142 : Nitelikli hırsızlık
149 : Nitelikli yağma
İddiaya dayanak gösterilen yazıda afla ilgili bir düzenleme yapılacağı açıkça yer almamakla birlikte yukarıda belirtilen hırsızlık ve yağma suçlarından ceza alanlar hariç olmak üzere tüm yetişkin erkek ve genç erkek adli hükümlü ve hükümsüzler için bir çalışma yapılacağı, mahkemelerce verilen toplam cezaları 6 yıl ve daha az olan adli hükümsüzler ile koşullu salıverilme tarihlerine 4 yıl ve daha az süre kalan adli hükümlülerin tespiti istenmektedir.
Öncelikle henüz afla ilgili resmi bir açıklama veya düzenleme olmadığını söyleyelim.
Ancak eğer yukarıdaki yazının afla ilgili bir çalışmaya esas olarak gönderildiğini kabul edersek yukarıda belirtilen maddelerden (nitelikli hırsızlık ve nitelikli yağma) ceza alanların aldıkları ceza miktarı ne olursa olsun planlanan düzenlemeden yararlanamayacağı sonucu ortaya çıkmaktadır. Yani örneğin nitelikli hırsızlıktan 3 yıl, nitelikli yağmadan 5 yıl ceza alan kişi düzenlemeden yararlanamayacakken cinsel saldırı, kasten adam öldürme, kasten yaralama, dolandırıcılık, uyuşturucu madde ticareti ve diğer suçlardan toplam cezası 6 yılı geçmeyen veya toplam cezası 6 yılı geçse de örneğin uyuşturucu madde ticaretinden 10 yıl hapis cezası alıp cezası infaz edilmekte olan ve koşullu salıverilmesine 4 yıl veya daha az kalan kişi düzenlemeden yararlanabilecektir. Herhangi bir suçtan 6 yıl 1 ay ceza alan kişi eğer teslim olup cezasının infazına başlanmamış ise koşullu salıverilmesine 4 yıl veya daha az kalmış olma koşulunu da sağlayamayacağından düzenlemeden yararlanamayacaktır.
Af çıkıp çıkmayacağı konusundaki şahsi düşüncelerim;
A) Olumsuz düşüncelerimin dayanakları;
- Yazıda dikkat çeken husus tüm yetişkin ve genç erkek ibaresidir. Eğer afla ilgili bir çalışma yapılacaksa böyle bir ibarenin kullanılması yersizdir. Kadınların yer almayacağı yalnızca erkeklere uygulanacak bir düzenleme eşitlik ilkesine aykırı olur.
- Ülkemizin özellikle doğu ve güneydoğusunda terör örgütlerinin tehditlerinin devam ettiği ve ülkemizin teröre karşı hassasiyeti dikkate alınırsa eğer bir af çıkarılacaksa nitelikli hırsızlık ve nitelikli yağmadan ziyade 5237 Sayılı TCK.’nın 4. Bölümünde düzenlenen devletin güvenliğine karşı suçlar, 5. Bölümünde yer alan anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, 6. Bölümünde yer alan milli savunmaya karşı suçlar, 7. Bölümünde yer alan devlet sırlarına karşı suçların ve Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçların kapsam dışında bırakılması gerekir.
- Hükümetin özellikle son yıllarda belirli suçlara yönelik bir yandan ceza caydırıcılığını sağlamak için kanun değişiklikleri ile ceza artırımına giderken diğer yandan af çıkartmasının çelişki yaratacağı söylenebilir.
B) Olumlu düşüncelerimin dayanakları;
- Cezaevlerinin kapasitelerinin üzerinde dolulukta olması (mahkumların koğuşlarda yer olmadığı için yemekhanelerde, koridorlarda yere yatak serip yattıklarını duymaktayız), darbe girişimi nedeniyle cezaevlerindeki bu yoğunluğun daha da artacak olması, FETÖ mensubu her meslekten onbinlerce kişinin cezaevlerine gireceğinin düşünülmesi.
- OHAL de KHK ile affa yönelik bir düzenlemenin kolaylıkla yapılabilecek olması.
- Cumhurbaşkanımızın yakın zamanda şahsına ait tüm davaları geri çektiğini açıklamasının affa yönelik bir sinyal olarak değerlendirilebilecek olması.
- Yapılması planlanan bir çalışmadan önce istatistiki verilerin ilgili kurumlardan toplanmasının rutin bir uygulama olması.
Sonuç; Esasen yapılması gereken af çıkartmaktan ziyade yeterli donanıma sahip hakim, savcı ve avukat yetişmek, hukukta uzmanlaşmaya gidip tüm hukukçuları belirli sürelerle yazılı ve sözlü sınavlara tabi tutarak yeterliliklerini denetlemek, adil ve adli hatalara mahal vermeyecek bir adalet mekanizması oluşturmaktır. Ülkemiz hukuk sisteminin yetersizliği, hatalı hukuki uygulamalar, ceza avukatlığı konusunda uzmanlaşmaya gidilmemesi ve benzeri nedenlerle haksız yere veya hak ettiğinden oldukça fazla hapis cezası aldığına inandığım çok sayıda kişi var. Bunların bir kısmının (CMK.’nın 308. Maddesi kapsamında yaptığımız müracaat ile) özgürlüklerine kavuşmalarına vesile olabilmekteyiz. Vesile olamadığımız müvekkillerimizin ve adli hatalar nedeniyle haksız yere cezalandırılan tüm vatandaşlarımızın esaretlerinden kurtulabilmeleri için kadın-erkek, hırsızlık-yağma ayrımı yapılmaksızın bir defaya mahsus af çıkmasını veya denetimli serbestlikten yararlanma süresinin artırılmasını ve sonrasında adil ve adli hatalara mahal vermeyecek bir adalet mekanizması sağlanmasını dilerim.
